Lamet e fundit

06 Gusht 2019

Një shtyp që shkruan lajmet e fundit i lirë dhe i pavarur konsiderohet si një nga pikat kryesore të një shteti demokratik të shëndetshëm.

ÇfarĂ« po ndodh me shtypin e lirĂ« nĂ« gjithĂ« botĂ«n?

Duke filluar dhe duke u bazuar nga sulmet ndaj gazetarëve, bota e medias sa vjen edhe po bëhet më e vështirë. Më poshtu po ju listojmë disa fakte me të cilat raportuesit dhe shtypi i lirë po përballet në ditët e sotme në të gjitha vendet e botës:
1. 34 gazetarë u vranë vitin që shkoi në të gjithë botën

Sipas “Komitetit tĂ« mbrojtes sĂ« gazetarĂ«ve”, numri gazetarĂ«ve tĂ« vrarĂ« nĂ« shenjĂ« hakmarrje pĂ«r punĂ«n e tyre gati u dyfishua nĂ« 2019 nga viti i kaluar. NĂ« total numĂ«rohen 1340 gazetarĂ« tĂ« vrarĂ« pĂ«r shkak se pĂ«rpiqen tĂ« bĂ«jnĂ« punĂ«n e tyre e tĂ« raportojnĂ« lajmet e fundit dhe jo vetĂ«m. PĂ«rvec kĂ«saj shifre tepĂ«r shqtĂ«suese, rreth 860 vrasje numĂ«rohen para se tĂ« fillonin regjistrimet nga komiteti i sipĂ«r pĂ«rmendur.
2. Numri i gazetarëve në burg mbetet në shifrat më të larta
Viti i kaluar ishtei treti në radhë ku u burgosën më shumë se 250 gazetarë për punën e tyre. Sipas të dhënave të Komitetit, më shumë se gjysma e gazetarëve të burgosur janë nga Turia, Kina dhe Egjipti.
3. Më pak se cereku i botës regjistrohet dhe vlerësohet si një vend i mirë për median
Shifrat thonĂ« se gjendja e gazetarisĂ« nĂ« nĂ« mĂ« shumĂ« se Ÿ e vendeve nĂ« botĂ« Ă«shtĂ« goxha problematike, e vĂ«shtirĂ« dhe serioze. VetĂ«m 24% nga 180 shtete janĂ« klasifikuar si mire apo relativisht mire me njĂ« ulje tĂ« lehtĂ« nga viti qĂ« lamĂ« pas.
4. Frika dhe rreziku me të cilat po përballen gazetarët janë në nivele të pa arritura kurrë më parë
Sipas “Komitetit tĂ« mbrojtes sĂ« gazetarĂ«ve”, ka vetĂ«m njĂ« numĂ«r tĂ« vogĂ«l vendesh nĂ« tĂ« cilat media nxjerr lajmet e fundit dhe punon pa pasur friken e dhunĂ«s.
5. Skandinavia Ă«shtĂ« “shtĂ«pia” e shtypit tĂ« lire
Norvegjia, Finlanda dhe Suedia janë tre vendet e para në listen e vendeve të shtypit të lirë. Ato pasohet nga Holanda, Danimarka, Zvicra, Zelanda e Re, Xhamaika, Belgjika dhe Kosta Rika. Tre vendet e fundit dhe më të rrezikshme për median zihen nga Eritrea, Koreja e Veriut dhe Turkmenistani.
6.Fatmirësisht gjërat po përmirësohen pak nga pak për disa vende
Në Afrikë, Etiopia ka bërë një ngritje positive pres 40 vendesh në renditje dhe Gambia prej 30 vendesh. Duke shtuar faktin që në më shumë se 100 vende janë miratuar edhe ligje për shtypin e lirë e lajmet e fundit, këto janë shifra mjaft shpresë dhënëse.

Rëndësia e shtypit të lirë, tani është më e rëndësishme se kurrë

Sic e thamĂ« edhe mĂ« lart, shtypi i lire, lajmet e fundit jo tĂ« transformuara sipas “oreksit” tĂ« politikanĂ«ve apo interesave tĂ« X-it e Y-it, janĂ« themeli dhe dicka jetike nĂ« njĂ« shtet demokratik. Liria e shtypit Ă«shtĂ« edhe liri individuale e secilit prej nesh dhe jo privilegj i njĂ« personi apo industrie. ËshtĂ« e drejta juaj, e drejta jonĂ« si qytetarĂ« tĂ« mire informohemi, tĂ« lexojmĂ« cfarĂ« tĂ« duam e tĂ« shkruajmĂ« cfarĂ« tĂ« duam, sigurisht kur janĂ« tĂ« vĂ«rteta e tĂ« bazuara nĂ« fakte tĂ« palĂ«kundshme. Shtypi nuk Ă«shtĂ« armiku i popullit, por as aleati i kĂ«tij tĂ« fundit. Shtypi Ă«shtĂ« zotĂ«rimi i popullit. Kjo Ă«shtĂ« edhe arsyeja pse sulmet ndaj shtypit tĂ« lirĂ« janĂ« edhe sulme nĂ« mĂ«nyrĂ« super tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« tĂ« tĂ« drejtave tĂ« qytetarĂ«ve tĂ« shteteve demokratike. Ne tĂ« gjithĂ« e dimĂ« ku tĂ« cojnĂ« sulmet ndaj medias. Kur politikanĂ«t apo persona tĂ« tjerĂ« kanĂ« vĂ«nĂ« nĂ« dyshim e lojĂ« tĂ« drejtat dhe legjitimitetit e shtypit, dhuna ka pasur situate nga mĂ« tĂ« ndryshmet. ËshtĂ« e rĂ«ndĂ« qĂ« nĂ« vitin 2019 tĂ« flasim pĂ«r shtyp jo tĂ« lirĂ«, tĂ« flasim pĂ«r gazetarĂ« qĂ« kĂ«rcĂ«nohen, pĂ«r gazetarĂ« qĂ« dhunohen apo edhe vriten sepse bĂ«jnĂ« punĂ«n e tyre. ËshtĂ« e rĂ«ndĂ« qĂ« nĂ« vitin 2019 lajmet e fundit tĂ« transformohen pĂ«r njĂ« arsye apo njĂ« tjetĂ«r. ËshtĂ« e rĂ«ndĂ« qĂ« popullit t’I hiqet e drejta pĂ«r t’u informuar. ËshtĂ« e rĂ«ndĂ« qĂ« njĂ« grup njerĂ«zish tĂ« mbajnĂ« nĂ« duar fatin e qindra, mijra apo miliona tĂ« tjerĂ«ve pĂ«r interesa personale.
Pyetja është, a do vijë ndonjëherë dita e shtypit të lirë?

ulaƟ utku bozdoğan
ulaƟ utku bozdoğan astrolog
ulaƟ utku bozdoğan